Dik milli darbeli kırıcılar madencilik, inşaat, agrega, beton, asfalt, taş ve kum ocağı sektörlerinde; malzemeleri kırarak ince ve kübik malzeme elde etmek için genellikle primer veya sekonder kırıcılardan sonra tersiyer olarak kullanılmaktadır.
Kalker, dere malzemesi, bazalt, granit, andezit ve dolomit gibi malzemelerin kırma devrelerinde tercih edilmektedir.
Dağıtıcı rotor ve kırma haznesinden oluşan dik milli darbeli kırıcılar, boyut küçültme işlemini diğer kırıcı türlerinden farklı olarak malzemeyi iki plaka arasında sıkıştırarak yapmak yerine; malzemeleri yüksek devirli dağıtıcı rotor sayesinde hızlandırıp, taşı taşa ve kırıcı duvarına çarptırarak gerçekleştirmektedir.
Kapalı rotor ve açık rotor olmak üzere iki farklı şekilde üretilmektedir.
Kapalı rotor dik milli kırıcı rotorunun iç yüzeyi döküm astar ile kaplanmıştır. Çıkış ağızında ise aşınmaya karşı dayanımlı ve kolay değiştirilebilen elmaslar bulunmaktadır. Taşın taşa çarptırılarak kırılması ile daha uzun bir çalışma ömrü ve yüksek verimliliğe ulaşılmasının yanında ton başına maliyet ve yedek parça giderinin düşük olması sağlanmıştır. Ayrıca kırılan malzeme içeriğindeki suyun azalmış olması ile daha kuru bir ürün elde edilmektedir.
Açık rotor dik milli kırıcılarda, üst kısmı açık olan rotor ve bu rotorun çevresinde belirli bir açıda ve mesafede sabitlenmiş, üzeri çelik döküm astarlar ile kaplı anvil seti bulunmaktadır. Kırıcıya besleme tüpü ile giren malzeme rotorun merkezindeki dağıtıcı astarın üzerine düşüp kırıcı paletlere ulaşmaktadır. Paletler malzemeyi ivmelendirip anvile çarptırarak kırmakta ve malzemeler boşaltma oluğuna düşmektedir.
Dik milli kırıcının çalışmasını besleme boyutu ve malzeme özellikleri sınırlandırmaktadır. Kapalı rotor kırıcılara maksimum 40 mm malzeme beslenirken, açık rotor kırıcılarda maksimum besleme boyutu 100 mm’e çıkabilmektedir.
Dik milli darbeli kırıcılarda, ayarlanabilen bir ağız açıklığı olmadığından dolayı ürün boyutu incelik ayarı rotor hızı değiştirilerek kontrollü bir şekilde yapılmaktadır. Rotor hızlandırıldığında daha fazla ince malzeme, yavaşlatıldığında ise daha az ince malzeme üretilmektedir.
Kübik şekilli ürün verebilen dik milli kırıcıların boyut küçültme, ince ve homojen ürün oranı yüksek, modüler tasarımı sayesinde kullanımı, montajı ve bakımı kolay olup maliyeti ve işletme giderleri düşüktür. Otomatik yağlama sistemi ile sorunsuz ve verimli bir şekilde çalışmaya devam etmektedir. Tesisin ihtiyacına göre mobil, sabit çelik ayaklı veya sabit kızaklı şaseli olacak şekilde tasarlanmaktadır.